ნინო ბურჯანაძე: „სააკაშვილი იდაყვებს დაიკბენს 26 მაისის სადამსჯელო ოპერაციის გამო!“ (პარტია „დემოკრატიული მოძრაობა – ერთიანი საქართველოს“ ლიდერის საუბარი საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტო „საქინფორმის“ მთავარ რედაქტორ არნო ხიდირბეგიშვილთან)

 ქალბატონო ნინო, კორესპონდენტი არ გამოგიგზავნეთ და თავად გეახელით იმიტომ, რომ ეს უბრალოდ ინტერვიუ არაა. გთავაზობთ, ჩვენი დიალოგი – საინფორმაციო სააგენტოს მთავარი რედაქტორისა პარტია „დემოკრატიული მოძრაობა – ერთიანი საქართველოსა“ და „სახალხო კრების“ ლიდერთან – საქართველოს ბედზე თავისუფალი საუბრის ფორმით ავაწყოთ. როდის იმარჯვებდა და სად ცდებოდა ნინო ბურჯანაძე – 2003 წლის ნოემბერში, თუ 2007 წლის ნოემბერში, 2009 წლის მაისში, თუ 2010 წლის ნოემბერში? 2011 წლის 26 მაისი: რა იყო ეს – გულწრფელი შეცდომა თუ გაცნობიერებული PR-აქცია, ჩვეულებრივი ღალატი (რაც საქართველოში იშვიათობა არ არის), თუ სრული ფიასკო პარლამენტის ექს-სპიკერისა, რომელიც ოპოზიციურ „ველზე“, საპარლამენტო ტრიბუნის კომფორტისა და პარლამენტის საიმედო კედლებს მიღმა, უმწეო აღმოჩნდა? – აი, რის თაობაზე მინდა, გესაუბროთ დღეს, გულწრფელი პასუხი მივიღო კითხვებზე, რომლებიც არა მარტო ქართველ ხალხს, არამედ ჩვენს ოს და აფხაზ ძმებს, ასევე, ჩვენს თანამემამულეებს ყოფილი სსრკ-დან, ჩვენს მეზობლებს – აზერბაიჯანს, სომხეთსა და რუსეთს, აინტერესებთ. თუკი ჩემს შემოთავაზებულ ფორმატზე თანახმა ხართ, მაშინ დავიწყოთ.

 ნ.ბ.: კი, ბატონო, ოღონდ სალაპარაკო ბევრი იქნება. მაშინ თანმიმდევრობით მივყვეთ. დავიწყოთ.

 ა. ხ.: ქალბატონო ნინო, ეს-ესაა დავასახელე ოთხი თარიღი, რომლებიც საეტაპოა არა მარტო ნინო ბურჯანაძის, არამედ მთელი საქართველოსთვისაც. პირველი ორია 2003 წლისა და 2007 წლების ნოემბერი, „ვარდების რევოლუცია“ და რუსთაველის გამზირზე ოპოზიციის მიტინგის სასტიკი დარბევა: მაშინ თქვენ მაღლა აღმართული გეკავათ ალისფერი ვარდები, შემდგომ სისხლით რომ დაიცვარა, მთელი თქვენი აკადემიური გარეგნობით, განათლებით, სოლიდური პოლიტიკური ბექგრაუნდითა და ოჯახიშვილობით კანონიერებასა და რესპექტაბელობას სძენდით „ხავერდოვან“ გადატრიალებასა და მის „ქარაფშუტა“ ლიდერს – მიხეილ სააკაშვილს. თუმცა, ამასთან, უხეშად დაარღვიეთ კონსტიტუცია, როცა არჩევნები მხოლოდ ნაწილობრივ გაყალბებულად გამოაცხადეთ (მაჟორიტარების ნაწილში) და საკუთარი თავი, არარსებული პარლამენტის სპიკერი, საქართველოს პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებლად.

ხოლო 2009 წლის მაისსა და 2010 წლის ნოემბერში, ე. წ. საკნებისა და რუსთაველის გამზირზე „სახალხო კრების“ პირველი აქციების დროს, უკვე ბარიკადების მეორე მხარეს იდექით და ხმამაღლა კომპეტენტურად ამხელდით ხელისუფლების დანაშაულებრივ არსსა და ზრახვებს.

კითხვა: თქვენი აზრით, შეუძლია თუ არა პოლიტიკოსს, რომელიც 7 წლის განმავლობაში მეორე პირი იყო სახელმწიფოში და ასეთი სტრატეგიული შეცდომებიც დაუშვა, პრეტენზია ჰქონდეს პოლიტიკურ მომავალზე, სახელმწიფოსა და საზოგადოებაში ლიდერობაზე? შეცდომები, რომლებიც ჩვეულებრივ მოკვდავს ეპატიება, არ მიეტევება პოლიტიკოსს, რომელიც ხელისუფლების მწვერვალზე დგას: სადაა გარანტია, რომ მორიგ ჯერზეც არ შეცდებით, რომ ახლაც არ ცდებით?! უმჯობესი ხომ არ იქნებოდა, სხვებს დახმარებოდით, ადგილი დაგეთმოთ იმ ადამიანებისათვის, რომლებიც საქართველოში მომხდარის შეფასებებში არ ცდებოდნენ არც მაშინ და არც ახლა?

ნუთუ სანამ 2011 წლის 26 მაისს 2007 წლის 7 ნოემბერს დაღვრილი სისხლის შხეფები არ მოგხვდათ, ვერ მიხვდით, რომ დედის დამცველი შვილის დაკავებისას ამ დედის შეხების საზარელი სცენა შედეგი იყო პარლამენტში 2003 წლის ნოემბერში გამართული არანაკლებ საზარელი სცენისა, როცა ხანდაზმული კაცი – პრეზიდენტი ძალით გაიყვანეს დარბაზიდან, რათა მიშასა და ნინოს მეთაურობით იქ შეჭრილი „რევოლუციონერებისგან“ ეხსნათ? ქართველი ხალხი ბოღმიანი არ არის და შესაძლოა, აპატია ბურჯანაძე – ქალს, მაგრამ აპატია კი ბურჯანაძე – პოლიტიკოსს? და თუკი აპატია, რატომ არ დაუჭირა მხარი 26 მაისს?

ნ.ბ.: არ მიმაჩნია, რომ სისხლის შხეფები მომხვდა. სისხლის შხეფები მოხვდა იმ ხალხს, ვინც ეს სისხლი დაღვარა! ახლა შემეძლო მშვიდად მემუშავა მსოფლიოს ნებისმიერ საერთაშორისო ორგანიზაციაში საკმაოდ მაღალ თანამდებობაზე ან მსოფლიოს ნებისმიერ საუკეთესო კურორტზე დამესვენა (როგორც იცით, ამის საშუალება მაქვს!), თუმცა, სწორედ იმის გამო, რომ ხალხის წინაშე თავს ვალდებულად ვთვლი, მთელი საქართველოს წინაშე პასუხისმგებლობას ვგრძნობ და მოვალეობის გრძნობა გამაჩნია, პოლიტიკაში ვრჩები.

რაც შეეხება გარანტიებს – უდავოდ, მეც, როგორც ნებისმიერ პოლიტიკოსს, შეცდომებიც დამიშვია, მქონდა პლუსებიც და ეს სავსებით ნორმალურია. თუმცა პოლიტიკოსი, როგორც ნებისმიერი პროფესიონალი, იზრდება, როცა ითვალისწინებს თავის შეცდომებს და იმის გარანტიას, რომ შეცდომებს აღარ გაიმეორებს, ჯერ ერთი, მისი გამოცდილება, მეორეც – ის პასუხისმგებლობა წარმოადგენს, რომელსაც არ გაურბის.

რაც შეეხება ხალხის ნდობას და სხვისთვის გზის დათმობის მიზანშეწონილობას: პოლიტიკა მკაცრი რამაა, სწორედ ამიტომ ვიბრძვით თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნებისათვის, რათა ხალხმა შეძლოს არჩევანის გაკეთება იმ პოლიტიკოსის არჩევა, რომელსაც ენდობა. ხალხი თავისი არჩევანით იტყვის – გადმომცემს თუ არა მართვის სადავეებს, თუ გზა სხვას უნდა დავუთმო და მეც ხალხის ნებას დავემორჩილები.

ჩვენ რომ სახელმწიფო გადატრიალების მოწყობას არ ვაპირებდით, ამას მთელი მაისის განმავლობაში ჩვენი მოქმედებებიც ადასტურებდა. ეს ნიშნავს, რომ არ ვაპირებ, ვინმეს თავს მოვახვიო საკუთარი ნება, კანდიდატურა და პოლიტიკური ხედვა. ყველაფერს ვიღონებ იმისათვის, რომ ყველა ადამიანს – ვინც პოზიტიურად, თავშეკავებული სკეპტიციზმით ანდა ნეგატიურად მეკიდება, ჰქონდეს თავისუფალი არჩევანი და შიშის გარეშე, რომ მათ დააპატიმრებენ, სამსახურიდან გააგდებენ, მათ შვილებს ჯიბეში ნარკოტიკებს ანდა იარაღს ჩაუდებენ, მშვიდად აწონ-დაწონოს ყველაფერი და გადაწყვიტოს: რომელი გზაა მათი ქვეყნისთვის სწორი და ვის შეუძლია ამ გზაზე მათი გაძღოლა. ასევე, ყველაფერს გავაკეთებ, რომ ადამიანებს სწორი ინფორმაცია ჰქონდეთ იმ მოვლენებზე, რომლებიც თქვენს კითხვაშია ჩამოთვლილი.

რაც შეეხება „ვარდების რევოლუციას“, მაშინ სრულებით გულწრფელი და მართალი ვიყავი!

ახალგაზრდაა კაცი თუ ხნიერი, ქალია თუ კაცი – ნებისმიერ ქვეყანაში, სიტუაციაში და პროფესიაში ეს გასათვალისწინებელია, მაგრამ პოლიტიკაში ასაკი და სქესი ინდულგენციას არ წარმოადგენს. პრეზიდენტ შევარდნაძის ასაკი პატივისცემას იმსახურებს, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ მის მიერ ბოლო წლებში პრეზიდენტის რანგში გადადგმული ყველა ნაბიჯი სწორია! სამწუხაროდ, სწორედ შევარდნაძის უმართებულო მოქმედებებმა გამოიწვია „ვარდების რევოლუცია“. მე არაერთხელ გავაფრთხილე პრეზიდენტი შევარდნაძე, რომ თუ ხალხის ნების უგულებელყოფას გააგრძელებდა და 2003 წლის არჩევნების გაყალბებულ შედეგებს არ გააუქმებდა, საქმე რევოლუციამდე მივიდოდა. პარლამენტში ჩვენს შესვლამდე რამდენიმე დღით ადრე, ასევე, გავაფრთხილე პრეზიდენტი შევარდნაძე, რომ არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება არალეგიტიმური პარლამენტის მოწვევა. მით უფრო, რომ მთელი მსოფლიო თანამეგობრობა და, მათ შორის, მისი პირადი მეგობრებიც, მოუწოდებდნენ, ეს არჩევნები არალეგიტიმურად ეცნო და ახალი დაენიშნა. ეს არა მარტო შევარდნაძისთვის, არამედ ყველა ჩვენგანისთვისაც კარგი იქნებოდა.

რაც შეეხება მისი პარლამენტიდან „გამოყვანას“ – შევარდნაძე არავის შეურაცხყვია!

სიტუაცია, უდავოდ, უსიამოვნო იყო (რევოლუცია არ შეიძლება სასიამოვნო იყოს!), მაგრამ მე მიმაჩნდა, რომ ჩვენ სწორ ნაბიჯებს ვდგამდით, რადგან ქვეყანა კორუფციის ჭაობში იყო ჩაფლული და დანგრევის პირას იმყოფებოდა, პრაქტიკულად არ ფუნქციონირებდა სახელმწიფო ინსტიტუტები, ხოლო „ვარდების რევოლუცია“ ქვეყანას გადარჩენისა და სწორი მიმართულებით განვითარების, სწორ კალაპოტში ჩადგომის შანსს აძლევდა (ნინო ბურჯანაძისთვის იმის შეხსენება, თუ რამდენად მაღალი პოსტი ეკავათ მას და მისი ოჯახის წევრებს იმ „სახელმწიფო ინსტიტუტებში“, რომლებიც „პრაქტიკულად არ ფუნქციონირებდა“ „განადგურების პირას მყოფ, კორუფციის ჭაობში ჩაფლულ ქვეყანაში“, აზრსმოკლებულად მივიჩნიე. – ა. ხ.). ის, რაც შემდეგ არასწორად გაკეთდა, არ ნიშნავს, რომ „ვარდების რევოლუცია“ არასწორი იყო. ბევრი რამ სწორად გაკეთდა და ის ფაქტი, რომ ახლა რადიკალურ ოპოზიციაში ვარ, უფლებას არ მაძლევს, ყველაფერს ხაზი გადავუსვა!

სამწუხაროდ, შეცდომებმა, რომლებიც რევოლუციის შემდეგ ხელისუფლებამ დაუშვა, 2007 წლის მოვლენებამდე მიგვიყვანა, როცა ხალხმა ხმამაღლა განაცხადა, რომ არ აპირებს უსამართლობისა და საკუთარი ღირსების შელახვის მოთმენას თუნდაც ელექტროენერგიის, გზების, ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების, ბიუროკრატიული აპარატის შემცირებისა და სხვ. ხარჯზე. აქამდე რომ მივიდოდა, ჯერ კიდევ 2007 წლის აგვისტოში ვიცოდი და, როგორც უწინ – შევარდნაძე, ჩემი თანამოაზრეებიც (თუკი შეიძლება ასე ვუწოდო) – სააკაშვილი და მისი გუნდი გავაფრთხილე, რომ სექტემბერ–ოქტომბერში მასობრივი საპროტესტო აქციები გაიმართებოდა, ათობით ათასი კაცი ქუჩაში გამოვიდოდა! და ხმამაღლა უნდა ვაღიაროთ – მართალია, ბევრი გავაკეთეთ, მაგრამ შეცდომები დავუშვით, რომელთა გამოც ხალხს ბოდიშს ვუხდით! რომ ჩვენ გაუმართლებლად დიდხანს გაგვიგრძელდა ეს რევოლუციის პერიოდი, თუმცა „ვარდების რევოლუციის“ პირველ წლისთავზე ყრილობაზე გამოსვლისას განვაცხადე: „მორჩა! წელიწადი გავიდა – რევოლუცია უნდა დავასრულოთ და ევოლუციურ პროცესებზე გადავიდეთ!“ სამწუხაროდ, სააკაშვილმა და მისმა გუნდმა ყური არ მათხოვეს, თუმცა უნდა მოესმინათ…

ხოლო 2007 წელს, სააკაშვილის გადადგომისა და ვადამდელი არჩევნების შემდეგ, სააკაშვილსა და მის გუნდს ხელახლა მიეცათ დაშვებული შეცდომების გამოსწორების შანსი – სწორი რეფორმების გაგრძელება იმ შეცდომების გვერდის ავლით, რომლებიც მათ ჩრდილს აყენებდა. სამწუხაროდ, ნაცვლად იმისა, რომ ამ შეცდომებზე ესწავლათ, ხელისუფლებამ თავისი მესიობა ირწმუნა და დაიჯერა, რომ მისთვის ყველაფერი შეიძლება… ერთადერთი, რაც გააკეთეს, ის იყო, რომ „ფასადი“ შეცვალეს – უფრო მეტად ალაპარაკდნენ ხალხის პრობლემებზე, თუმცა სინამდვილეში დემოკრატიის მიმართულებით მიდგომები გაამკაცრეს. სწორედ ამიტომ გადავწყვიტე წასვლა და, სხვათა შორის, საქართველოს ისტორიაში სხვა ანალოგს ვერც იპოვით, რომ ადამიანი ნებაყოფლობით, ყოველგვარი იძულების გარეშე ასეთი მაღალი პოსტიდან მიდიოდეს. (ნინო ბურჯანაძისთვის იმის შეხსენება, თუ „ნებაყოფლობით წასვლამდე“ რა კამათი მოუვიდა მას „თანამოაზრეებთან (თუკი შეიძლება ასე ვუწოდო)“ – მიხეილ სააკაშვილთან და გიგა ბოკერიასთან, აზრსმოკლებულად მივიჩნიე. – ა. ხ.). 

ა. ხ.: ამბობთ, შევარდნაძის დაყოლიებას ცდილობდით 2003 წლის არჩევნების გაყალბებული შედეგების ანულირებაზე. და ყველა მომდევნო არჩევნები საქართველოში ფალსიფიცირებული არ იყო?

ნ. ბ.: 2004 წლის საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნები, როცა სააკაშვილი აირჩიეს, არ გაყალბებულა – ისინი იდეალური იყო. ამის თქმა სრული პასუხისმგებლობით შემიძლია! უფრო მეტიც, 2004 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე ჩემი „თავის ტკივილი“ გახდა ის, რომ ოპოზიციურმა პარტიებმა საარჩევნო ბარიერის გადასალახავად ხმათა საკმარისი რაოდენობა ვერ მიიღეს. მაშინ ცხარე კამათი მქონდა სააკაშვილთან, რომლისგანაც კატეგორიულად მოვითხოვდი, ყველაფერი ეღონა იმისათვის, რომ „ახალ მემარჯვენეებს“ (რომლებსაც მაშინ სხვა ოპოზიციონერებთან შედარებით ყველაზე მაღალი მაჩვენებლები ჰქონდათ) აუცილებლად გადაელახათ საჭირო პროცენტული ბარიერი და პარლამენტში შესულიყვნენ!

მახსოვს სააკაშვილის სიტყვები, რომელსაც არ სურდა პარლამენტში „ახალი მემარჯვენეების“ მოხვედრა „მრეწველთა პარტიის“ წარმომადგენლებთან ერთად: „შენ, რა, არჩევნების გაყალბებას მთავაზობ?! „ახალმა მემარჯვენეებმა“ ხომ ბარიერის გადასალახავად ხმების საჭირო რაოდენობა ვერ მოაგროვეს?!“ და მაშინ, პირველად ჩემს სიცოცხლეში, ვთქვი: „დიახ, თუკი საჭიროა! ამ შემთხვევაში არჩევნების ფალსიფიკაცია და ხმები – პროცენტების მომატება ოპოზიციური პარტიებისათვის ცოდვა არ არის, რადგან ეს ხელს შეუწყობს დემოკრატიზაციის პროცესს!“ კიდევ დავძინე, რომ გადაჭრით უარს ვამბობდი ერთპარტიული პარლამენტის თავმჯდომარეობაზე.

ახლაც შემიძლია ვთქვა – ჩემი დიდი დამსახურებაა, „ახალი მემარჯვენეები“ და „მრეწველები“ მაშინ პარლამენტში რომ მოხვდნენ. დავძენ, რომ შემდგომში, როცა „ახალი მემარჯვენეები“ მაკრიტიკებდნენ (სხვათა შორის, კრიტიკა ყოველთვის ობიექტური როდი იყო), როცა ჩემს კაბინეტში სააკაშვილის გადადგომის მოთხოვნით შიმშილობდნენ, რაც შემდეგ, გაურკვეველი მოტივებით ბურჯანაძის გადადგომის მოთხოვნით შეცვალეს (რომელიც ნებისმიერ შემთხვევაში, ორი თვის შემდეგ საპარლამენტო არჩევნების გამო ისედაც გადადგებოდა!), მიხეილ სააკაშვილმა და გიგა ბოკერიამ არაერთხელ შემახსენეს ჩემი „დამსახურებები“ „ახალი მემარჯვენეების“ წინაშე. თუმცა დღემდე დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი იმჟამინდელი გადაწყვეტილება – მხარი დამეჭირა პარლამენტში ოპოზიციური პარტიის შესვლისთვის – ერთადერთი მართებული იყო, რადგან ის პარლამენტი, მართალია, „დემოკრატიის მოდელს“ არ წარმოადგენდა, მაგრამ „ახალი მემარჯვენეების“ გარეშე კიდევ უფრო უარესი იქნებოდა.

რაც შეეხება 2008 წლის არჩევნებს – დიდი ეჭვი არსებობს მის სამართლიანობასთან დაკავშირებით, თუმცა მაშინ, სამწუხაროდ, ოპოზიციამ უკან დაიხია. მაშინ ვიცოდი, რომ მეორე ტური უნდა შემდგარიყო, მაგრამ ოპოზიციური პარტიის წარმომადგენლებმა ელემენტარულად ვერ შეძლეს თავიანთი ბიულეტენების დაცვა ადგილებზე და ფორმალურად მე დამიდეს სასამართლოებისა და ცესკოს დასკვნები, რომელთა ანულირებაც, ცხადია, არ შემეძლო. რა დასამალია, მაშინ მსოფლიო თანამეგობრობაც მტკიცედ გვიჭერდა მხარს და თქვენ, როგორც გამოცდილ ჟურნალისტს, ალბათ, გახსოვთ ჩემი არაერთი განცხადება, რომ პირადად მე და მსოფლიო თანამეგობრობამაც დიდი შეცდომა დავუშვით – როცა ჩვენ ყველამ ვიცოდით, სამართლიანობა მეორე ტურის გამართვას მოითხოვდა, მაგრამ არჩევანი სტაბილურობის სასარგებლოდ გაკეთდა! ეს დიდი შეცდომა იყო იმიტომ, რომ არ არსებობს რეალური სტაბილურობა დემოკრატიის გარეშე, დემოკრატიის გარეშე სტაბილურობა ავტორიტარიზმს წააგავს, სადამდეც, სამწუხაროდ, მოვედით კიდეც. და ყველა ჩვენგანი, მათ შორის, მეც, ამის საფასურს ვიხდით.

ა. ხ.: კვლავ არჩევნების თემას მივუბრუნდები. ეს-ესაა ბრძანეთ: „2004 წლის საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნები, როცა სააკაშვილი აირჩიეს, არ გაყალბებულა – ისინი იდეალური იყო“. და ის ფაქტი, რომ კონსტიტუცია უხეშად დაარღვიეთ, როცა არჩევნები მხოლოდ ნაწილობრივ, მაჟორიტარების ნაწილში, გაყალბებულად გამოაცხადეთ, ხოლო პროპორციული სისტემით მიღებული შედეგები ძალაში დატოვეთ, – ეს სწორი იყო?!

ნ. ბ.: პრინციპში, რა თქმა უნდა, სამართლებრივი თვალსაზრისით, ეს გადაწყვეტილება სადავოა, თუმცა ეს ჩემი პირადი კი არა, საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილება იყო. გულწრფელად გეტყვით – მაშინ მხარი დავუჭირე საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას და მიმაჩნია, რომ სავსებით მართალი ვიყავი! რადგან სრულებით ნათელი იყო, რომ თუ მაჟორიტარული სისტემითაც ახალი არჩევნები გაიმართებოდა, „ნაციონალური მოძრაობა“ ყველა ოლქში ხმათა 100 პროცენტს მიიღებდა! მიუხედავად იმისა, რომ მაშინ „რევოლუციურ გუნდს“ წარმოვადგენდი, მართებულად არ მიმაჩნდა პარლამენტში მხოლოდ ჩვენი შესვლა. პლურალიზმს პარლამენტში პრინციპულად მნიშვნელოვნად ვთვლიდი და მესმოდა, რომ თუ სააკაშვილის რადიკალურ გუნდს მეტისმეტად დიდი ძალაუფლება ექნებოდა, მისი გაკონტროლება უაღრესად გართულდებოდა და ვიმედოვნებდი, რომ დეპუტატები, რომლებიც სააკაშვილის გუნდს (ან, თუნდაც, ჩემსას!) არ მიეკუთვნებოდნენ, პარლამენტში გარკვეული ბალანსის შეტანას შეძლებდნენ. (ნინო ბურჯანაძესთან იმის გარკვევა, თუ როგორ შეიძლება ერთდროულად „ერთიანი რევოლუციური“, თუნდაც, „რადიკალური სააკაშვილის“ გუნდის წევრი იყო და, ამავე დროს, საკუთარი ცალკე გუნდი გქონდეს, აზრსმოკლებულად მივიჩნიე. – ა. ხ.).

ახლაც, იმავე სიტუაციაში რომ აღმოვჩენილიყავი, ერთმნიშვნელოვნად მხარს დავუჭერდი იმ გადაწყვეტილებას! ვიმეორებ – შესაძლოა, სამართლებრივი კუთხით ეს მთლად სწორი არ იყოს, მაგრამ პოლიტიკური რეალიებიდან გამომდინარე, ერთადერთი სწორი გადაწყვეტილება იყო. თუმცა ბოლომდე მაინც ვერ დაგვეხმარა და „ნაცმოძრაობის“ გაკონტროლება და დაბალანსება მაინც მეტად ძნელი გახდა.

აქ, ვფიქრობ, საბედისწერო შეცდომა დაუშვა ბატონმა ზურაბ ჟვანიამ, რომელმაც ჩემთან შეუთანხმებლად პარტია „გაერთიანებული დემოკრატების“ ანულირება მოახდინა და ამით, პრაქტიკულად, კარტ–ბლანში მისცა „ნაციონალურ მოძრაობას“. მაშინ ვუთხარი ბატონ ჟვანიას, რომ ეს გადაწყვეტილება ძალიან ძვირად დაგვიჯდებოდა, რაც, სამწუხაროდ, მოხდა კიდეც…

ა.ხ.: 26 მაისის თემას გავაგრძელებ: მიმდინარე წლის 26 მაისის დილას პუბლიკაციაში „და წვიმა ყველა ნაკვალევს შლის…“, ასევე, ამა წლის 10 ივნისს საქართველოში აშშ–ის ელჩ ჯონ ბასისადმი მიმართვის ღია წერილში, რომელიც საინფორმაციო-ანალიტიკური სააგენტო „საქინფორმის“ საიტზე www.saqinform.ge გამოქვეყნდა, მომხდარის ჩემეულ ვერსიას განვიხილავ, რომელიც მდგომარეობს შემდგომში: „2011 წლის 26 მაისს აშშ–მა, ისევე, როგორც 2008 წლის 8 აგვისტოს, კიდევ ერთხელ უგანა სააკაშვილს, რომელიც მისი ამბიციების გამო აშშ–თვის ხელსაყრელი აღარ არის. ამიტომ ვაშინგტონმა სასწრაფოდ უნდა მოახდინოს მიშას დისკრედიტაცია, რათა საქართველოში რიგგარეშე არჩევნები ჩაატაროს. ამისათვის საქართველოს დამოუკიდებლობის 20 წლის იუბილეზე სააკაშვილს საკუთარი ხალხის სისხლის დაღვრისკენ უბიძგეს, რითაც მის წინააღმდეგ „სასიკვდილო“ კომპრომატი შექმნეს. ამგვარად, აშშ–მა სააკაშვილთან ვაჭრობის საგანი იგდო ხელთ: მაგალითად, 26 მაისის სპეცოპერაციისთვის პასუხისგებაში მიუცემლობის დაპირების სანაცვლოდ, საქართველომ ხმა უნდა მისცეს ВТО-ში რუსეთის გაწევრებას, რაც რუსეთ–ამერიკის ურთიერთობის „გადატვირთვის“ მნიშვნელოვანი კომპონენტია“.

კითხვა: ქალბატონო ნინო, თქვენ გაუცნობიერებლად მოქმედებდით, როცა თქვენი მცირერიცხოვანი მომხრეების სიცოცხლეს საფრთხეში აგდებდით და ვაშინგტონის ადმინისტრაციას ზემოხსნებული გეგმის განხორციელებაში ეხმარებოდით, თუ ბურჯანაძე რამდენიმე ათასი მომიტინგით სერიოზულად აპირებდა მის მიერვე მოყვანილი მოქმედი ხელისუფლების დამხობას?

ნ. ბ.: მე არასოდეს ვმოქმედებ გაუცნობიერებლად!!! პატარა ბავშვი არ ვარ, პასუხისმგებლობის მქონე პოლიტიკოსი გახლავართ და გაუცნობიერებლად არ ვმოქმედებ!!! ხოლო ამგვარი ვაჭრობა, ისევე, როგორც მასზე საუბარი, უადგილოა და ამაზე არ ვილაპარაკებ. მიტინგის დარბევამდე 3 საათით ადრე საქართველოში აშშ–ის ელჩის ცნობილ განცხადებას რაც შეეხება, საუკეთესო შემთხვევაში, ეს დიდი შეცდომა იყო.

და საერთოდ, მოდი, ერთხელ და სამუდამოდ თავი დავანებოთ შეთქმულების თეორიას – რუსეთის, აშშ–ის, ჩინეთის, მარსელების და ა. შ. მოდი, ერთხელ და სამუდამოდ, ქართველებმა ვისწავლოთ საკუთარი საქმის ჩვენივე ხელით კეთება! ჩვენ მუდამ ამერიკის იმედი გვაქვს, მუდამ რუსეთს ვადანაშაულებთ ჩვენს უბედურებებში – მოდი, ჩვენს უბედურებებში საკუთარი თავი დავადანაშაულოთ და ისე მოვიქცეთ, რომ ჩვენი წარმატებები ჩვენსავე საქმეებზე იყოს დამოკიდებული! მხოლოდ ამ შემთხვევაშ მივაღწევთ წარმატებას.

ა. ხ.: მაგრამ, განა თქვენ პირადად არ იცნობთ თქვენს ყოფილ „თანამოაზრეებს“ (თუკი შეიძლება ასე ვუწოდოთ)“ – ახლო მეგობრებს, საქართველოს დღევანდელ ხელმძღვანელობას, არ იცოდით, რომ ვანო მერაბიშვილი შევარდნაძის გამყიდველ ძალოვანებს არ ჰგავდა?! განა იმ ტრაგიკულ ღამეს არ იცოდით ის, რაც მთელმა საქართველომ იცოდა?! კერძოდ კი, ის, რომ პრეზიდენტი სააკაშვილი აუცილებლად დაარბევდა მიტინგს, რათა დილით რუსთაველის გამზირზე სამხედრო აღლუმი გამართულიყო?! ნუთუ თქვენს მეუღლეს – გენერალ ბიწაძეს, ერთი მეგობარიც კი არ დარჩა შსს-ის, ვინც გააფრთხილებდა, რომ იმ დღეს „მაღალი დონის“ თათბირზე გაიცა განკარგულება – არ დახოცონ, მაგრამ სამაგალითოდ გაუსწორდნენ „ამ ბურჯანაძის“ მომხრეებს?!

ნ. ბ.: არ დარჩა!

ა. ხ.: და სად გაქრნენ იმ ღამეს თქვენი „ერთგული“ მოღალატენი – ყოფილი სამხედროები, რესტორნებში ხელისუფლების სამხედრო გზით ჩამოგდების გეგმებზე რომ მასლაათობდნენ, რაც ტელევიზიით გვიჩვენეს?!

ნ. ბ.: მცდარი ინფორმაცია გაქვთ ან შეგნებულად ამახინჯებთ!!! ჩვენს მომხრეთა შორის არ იყვნენ სამხედროები, რომლებიც სამხედრო გზით ძალაუფლების ხელში ჩაგდებაზე ბჭობდნენ! რომელი სამხედროები?! აკბათ. მათში გეშლებით, ტყეში რომ დააკავეს და ჩვენთან არაფერი აკავშირებდათ!

ა. ხ.: გენერალი უჩავა?

ნ. ბ.: გენარალი უჩავა არასდროს ყოფილა სამხედრო ფორმაში და, მით უფრო, სამხედრო გზით ძალაუფლების ხელში ჩაგდებაზე არ უსაუბრია!

ა. ხ.: განა ის ყოფილი სამხედრო არაა?

ნ. ბ.: ყოფილი სამხედროები საქართველოს მოქალაქეები აღარ არიან?! ყოფილ სამხედროდ ყოფნა დანაშაული არაა!

ა. ხ.: არასწორად გამიგეთ. არ გიმტკიცებთ, რომ შსს-ის ფარული ვიდეოგადაღების ყველა კადრი, რაც ტელევიზიით გვიჩვენეს, დამონტაჟებული არ არის. მე ეს, უბრალოდ, არ ვიცი.

ნ. ბ.: ვერც შეძლებთ, რომ დამიმტკიცოთ, იმიტომ, რომ ეს რეალობაა!

ა. ხ.: კეთილი. მაშ, სად გაქრნენ თქვენი „შეფიცულები“, თეატრალურად რომ იფიცებოდნენ – დავიხოცებით, მაგრამ არ დავნებდებითო?!

ნ. ბ.: ისინი ბოლომდე იდგნენ! ნახეთ კადრები.

ა. ხ.: ყველაფერი ძალიან სწრაფად დასრულდა…

ნ. ბ.: რა თქმა უნდა, სწრაფად დასრულდა! სხვაგვარად როგორ დასრულდებოდა, როცა 4 ათასზე მეტი სამხედრო დაგვიპირისპირდა?! მოდი, ასე ვთქვათ: ჯერ ერთი, მგონია, რომ კითხვებს არაკორექტულად სვამთ. იმიტომ, რომ თქვენს კითხვებში ობიექტურობა არ ჩანს. თქვენი მტკიცე, მკაფიო და კონკრეტული პოზიცია გაქვთ და კითხვებსაც ამ პოზიციიდან გამომდინარე სვამთ! 25 და 26 მაისს ბურჯანაძემ კი არ მოატყუა ხალხი, ბურჯანაძემ კი არ უთხრა – აქ უნდა ვიდგეთ და არაფერიც არ მოხდებაო! ხალხმა ეს გადაწყვეტილება ჩვენთან ერთად მიიღო. 21-ში, 22-ში, 23-ში, 24-ში და 25-შიც იცოდნენ, რომ ძალიან სერიოზული რეჟიმის წინააღმდეგ მოგვიწევდა ბრძოლა და გვესმოდა, რომ მიტინგსაც დაარბევდნენ. მერედა, რა?! საბერძნეთში ყოველდღე არბევენ მიტინგს, მერედა რა?! ხალხი ბრძოლას მაინც განაგრძობს! ყოველდღე მიტინგს არბევენ საფრანგეთში, ესპანეთში, სხვა ქვეყნებში და მერედა რა? თუკი იბრძვი, მზადაც უნდა იყო იმისათვის, რომ გაზსაც ჩაყლაპავ, რეზინის ტყვიასაც მიიღებ და თავშიც მოგხვდება! თუმცა, ბუნებრივია, არავინ მზად არ იყო იმისათვის, რომ ჩვენი ხელისუფლება და სპეცრაზმი სასიკვდილოდ სცემდა ადამიანებს და ლიკვიდაციის, მათ შორის, ჩემი ლიკვიდაციისაც, განკარგულებას გაცემდა! ვერავინ იფიქრებდა, რომ ქართული პოლიცია, სპეცრაზმი უფრო სასტიკი იქნებოდა, ვიდრე საბჭოთა სპეცრაზმი 1989 წელს.

ა. ხ.: თქვენი ლიკვიდაციის ბრძანება გაიცა?

ნ. ბ.: მქონდა ასეთი ინფორმაცია, რომელიც თავიდან ვერ დავიჯერე, თუმცა, როცა დავინახე, როგორ გვეძებდნენ და მოედნის დატოვებისას გზასაც გვიკეტავდნენ, როცა სახლში, სადაც ჩემმა დაცვამ ჩემი ევაკუირება მოახდინა, სპეცრაზმი შემოვარდა და ყველაფერი დალეწა (ჩვენ მიერ სახლის დატოვებიდან 5 წუთში), დავიჯერე, რომ გაიცა განკარგულება ან ინვალიდობამდე ცემის, ან მოკვლის! ამით სააკაშვილი ჩემი სახით „თავის ტკივილს“ იცილებდა.

კიდევ ერთხელ მინდა, ვთხოვო ყველა ჟურნალისტს: ნუ დააკნინებთ იმ ადამიანების როლს, რომლებიც მაშინ შეგნებულად იდგნენ მოედანზე! მიუხედავად იმისა, რომ ხედავდნენ, როგორ მოვიდა ჯერ მერიის წარმომადგენელი (და მათ მშვენივრად ესმოდათ, ეს რას ნიშნავდა!), მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ხედავდნენ მოახლოებულ სპეცრაზმს, და მეც გამოვაცხადე მიკროფონით, რომ მიტინგის დარბევა იყო მოსალოდნელი (რაზეც მაშინ პატრიარქთანაც ვილაპარაკე), იქიდან ფეხი არავის მოუცვლია! ეს „სახალხო კრების“ აღმასრულებელი საბჭოს საერთო გადაწყვეტილება იყო და 6-თვიანი მოსამზადებელი სამუშაოების მიმდინარეობისას ადამიანები მხოლოდ ერთს გვეუბნებოდნენ: „ოღონდ არ მოგვატყუოთ, ოღონდ არ გაგვიშვათ სახლებში! მოდი, ჩვენი თავგანწირული ბრძოლით სხვა ქართველებს მაგალითი ვუჩვენოთ, რომ ქუჩებში უშიშრად გამოვიდნენ!“ და როცა დარბევამდე 20 წუთით ადრე, დაახლოებით 11 საათსა და 40 წუთზე, სცენიდან ჩამოვედი და ხალხში გავიარე, მითხრეს: „ქალბატონო ნინო, ვიცით, რომ მოგვხვდება, მაგრამ არა უშავს, კაცები ვართ, გავუძლებთ! მთავარია, ქალები და ლიდერები იყვნენ უსაფრთხოდ, რომ ბრძოლა გაგრძელდეს!“

თუმცა არავინ, მათ შორის, მეც, არ მოელოდა ასეთ სისხლიან ანგარიშსწორებას, და საქმე აქ უპასუხისმგებლობაში კი არა, იმაშია, რომ მე, ნინო ბურჯანაძე, გონიერი ადამიანი ვარ! გონიერი ადამიანები კი არ მიიღებდნენ ისეთ გადაწყვეტილებას, როგორიც იმ ღამეს მიიღეს და რომელიც სააკაშვილს ძალიან ძვირად დაუჯდება! სააკაშვილი იდაყვებს დაიკბენს იმ სადამსჯელო ოპერაციის გამო, რომელიც 26 მაისს ჩაატარა!

რაც შეეხება „შეფიცულთა“ რაზმებს, ძალზე სამწუხაროა, რომ ბატონი უჩავა უღირსი კაცი გამოდგა, ასეთი სამხედროც შეიძლება იყოს და არასამხედროც…

თქვენ ჩანაწერები ახსენეთ: ეს-ესაა მივიღე ინფორმაცია, რომ მიუხედავად ჩვენი ადვოკატის მოთხოვნისა – წარმოგვიდგინონ სრულად, კუპიურების გარეშე, ყველა ვიდეო და აუდიოჩანაწერი, რომლებიც ტელევიზიით იქნა ტრანსლირებული და რომლებიც, ადმინისტრაციული კანონმდებლობის დარღვევით, საგამოძიებო ორგანოებისგან წინა კვირას ვერ მივიღეთ, ახლა უკვე სასამართლოც, კანონის სრული დარღვევით, მათ წარმოდგენაზე უარს გვეუბნება. ამ ადამიანების გონებაჩლუნგობა მაკვირვებს! ამ უარით ხომ აღიარეს, რომ ეს მასალები მართლაც ფალსიფიცირებული იყო! ანუ, ორი–სამი საუბრიდან ამოჭრეს კადრები, მოახდინეს მათი მონტაჟი და ხალხს მათი ნახვისა და მოსმენის საშუალება მისცეს!

კიდევ ერთხელ მინდა, მოგმართოთ თხოვნით – ნუ ამოსვრით ლაფში ყველა „შეფიცულს“! დიახ, იქ იყვნენ მოღალატეებიცა და აგენტებიც, მაგრამ არა ყველა – ამ ხალხის აბსოლუტური უმრავლესობა თავისი ქვეყნის თავისუფლებისთვის ღირსეული მებრძოლი აღმოჩნდა, მათ საკმარისად მძლავრად შეაკავეს სპეცრაზმის შემოტევა და სწორედ „შეფიცულთა“ გამძლეობის წყალობით, მსხვერპლის რიცხვი გაცილებით მეტი არ აღმოჩნდა.

ა.ხ.: ამ კითხვის დასასრულ მინდა, გკითხოთ: რატომ მოხდა, რომ 21 მაისს თავისუფლების მოედანზე შეკრებილებმა შემდეგ „თავაზიანად“დატოვეთ იქაურობა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის შენობისკენ გაემართეთ? რატომ დაუჯერეთ ეროსი კიწმარიშვილს და თქვენს ისედაც დეზორიენტირებულ მომხრეებს თავგზა კიდევ უფრო აუბნიეთ?

ნ. ბ.: რაც შეეხება თავისუფლების მოედანს – რა აზრი ჰქონდა იქ დარჩენას? იქ 30 ათასი კაცი მოვიდა, ეს რიცხვი სხვა სახელმწიფოების მოსახლეობას პროპორციულად შევადარე და მივიღე 500 000 – საფრანგეთში, 400 000 – საბერძნეთში, მილიონ-ნახევარი – რუსეთში და ა. შ. 30 000 ასეთი ავტოკრატიული რეჟიმის პირობებში, მაშინ, როცა მანამდე სამი დღით ადრე ხალხი დააპატიმრეს, ავტობუსები, მიკროავტობუსები და პირადი ავტომანქანები წაართვეს, დაკეტეს მეტრო, არ იყიდებოდა ბილეთები დასავლეთ საქართველოდან მომავალ მატარებლებზე – ძალიან ბევრია! მაგრამ ჩვენი მთავარი მიზანი „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ ეთერში მოხვედრა იყო, რათა ადამიანებს სიმართლე გაეგოთ და განგვემარტა, რისთვის ვიბრძოდით! ყველა ჩვენი ბანერი, რომლებზეც ეწერა: „ჩვენ ვიბრძვით სამართლიანი სასამართლოსთვის!“, „ჩვენ ვიბრძვით თავისუფალი სამართლიანი არჩევნებისათვის!“, „ჩვენ ვიბრძვით პრესის თავისუფლებისათვის!“, პოლიციამ მოიპარა და დაგვიტოვა მხოლოდ ის ბანერები, სადაც ეწერა: „მიშა უნდა წავიდეს!“. ამით სააკაშვილი ცდილობდა, ხალხი დაერწმუნებინა, რომ „სახალხო კრება“ და ბურჯანაძე მარგინალები არიან, რომლებიც მხოლოდ საკუთარი პოსტებისთვის იბრძვიან, რომლებსაც მარტო სურთ, რომ მიშა წავიდეს, რეალურად კი მათ არაფერს სთავაზობენ.

მეტსაც გეტყვით – გვქონდა გეგმა: 50 000 კაცი რომ მოსულიყო, მათ ნაწილს თავისუფლების მოედანზე დავტოვებდით, დანარჩენ ხალხს კი „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“, „რუსთავი 2“-ისა და „იმედის“ შენობებთან გადავანაწილებდით, რათა გვეიძულებინა ისინი (ამ შენობებში შევარდნისა და მათი აღების გარეშე) – ობიექტური ინფორმაცია ეჩვენებინათ. დამეთანხმებით, შევარდნა რომ გვნდომოდა, 7-10 ათასი კაცი სავსებით საკმარისი იქნებოდა „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ შენობის ასაღებად, მაგრამ ეს არავის დაუგეგმავს. მრავალრიცხოვანი ხალხით პროტესტის გამოხატვა და ხელისუფლების მხრიდან დათმობებზე წამოსვლის მიღწევა გვსურდა.

აღმაშფოთა ოპოზიციის ერთმა ლიდერმა, რომელმაც განმიცხადა: „ქალბატონო ნინო, „სახალხო კრებას“ რა, ხალხის იმედი ჰქონდა?! დაგეგმილი არ განახორციელეთ იმიტომ, რომ საკმარისი ხალხი არ მოვიდა?!“ „რა თქმა უნდა, – მივუგე მე, – აბა, ვისი იმედი უნდა გვქონდეს, თუ არა ხალხის?!“ ვინმეს სერიოზულად ჰგონია, რომ ჩვენ შეიარაღებული ფორმირებების, „გე–რე–უ“-ს იმედზე ვიყავით?! ჩვენ მხოლოდ ხალხის, მისი მრავალრიცხოვნობის იმედი გვქონდა, აკი „სახალხო <